Nederlands onderzoek naar alvleesklierkanker gaat over de grenzen
29 november 2023
Er wordt veel onderzoek gedaan naar alvleesklierkanker, waardoor we steeds meer leren over de ziekte. Door verschillende onderzoeken zijn er bijvoorbeeld meer behandelmogelijkheden bij gekomen voor de patiënt. In sommige gevallen ook wanneer de ziekte terugkeert na de operatie. In de ‘RADAR-PANC trial’ wordt onderzocht of routinematige controles met bloedonderzoek en CT-scans na de operatie helpen bij het vroeg opsporen van terugkeer van alvleesklierkanker. Hierdoor komen er mogelijk meer patiënten in aanmerking voor verdere behandeling. Het onderzoek loopt voorspoedig, en er ontstaat zelfs een internationale samenwerking.
Voor deze studie maken de onderzoekers dankbaar gebruik van gegevens uit het landelijke Dutch Pancreatic Cancer Project (PACAP). Dit is een databank waarin alle patiëntgegevens zijn verzameld en wordt gefinancierd door het Deltaplan Alvleesklierkanker. Inmiddels staan hier gegevens in van ruim 2.400 patiënten vanuit 48 Nederlandse ziekenhuizen. Paul Andel is arts-onderzoeker en studiecoördinator van de RADAR-PANC trial. Hij legt uit waar het onderzoek zich op richt: “De laatste jaren zijn er effectievere behandelopties voor alvleesklierkanker ontwikkeld. Het lijkt erop dat het behandelen van de terugkeer van alvleesklierkanker na een operatie zinvol is. Door routinematige controles met CT-scans en bloedafnames hopen we de terugkeer van de ziekte eerder vast te stellen, zodat we ook eerder een aanvullende behandeling kunnen bieden.”
De impact van een regelmatige scan
Onderzoekers uit zeven Nederlandse centra werken hierin samen, de achtste volgt binnenkort. Zo kunnen meer mensen meedoen met het onderzoek, en worden de resultaten betrouwbaarder. Inmiddels doen 185 patiënten mee aan de studie. Op basis van loting wordt bepaald of zij routinematige controles met bloedonderzoek en CT-scans krijgen na de operatie of niet. Paul: “Belangrijk is daarin ook dat we de kwaliteit van het leven van de patiënt meenemen. Mogelijk hebben patiënten met routinematige controles minder vaak klachten bij terugkeer van ziekte. Aan de andere kant kunnen 3-maandelijkse CT-scans ook impact hebben op je leven. Voor sommige mensen kan het bijvoorbeeld meer stress opleveren, terwijl anderen het juist fijn vinden regelmatig duidelijkheid te hebben. De afweging tussen het effect op kwaliteit van leven en mogelijk verbeterde overleving is dan ook een belangrijk onderdeel van dit onderzoek.”
Samenwerken over de Noordzee heen
Uit een ander onderzoek gecoördineerd door het UMC Utrecht (RAKU) waar Paul werkzaam is, blijkt dat er ook in andere Europese landen onduidelijkheid is over het wel of niet doen van routinematige controles. In totaal deden 33 centra uit dertien landen mee aan deze studie: “Er bleek nogal wat verschil in te zitten. Het ene centrum doet wel routinematige controles, en de andere weer niet, meestal gebaseerd op ervaringen. Daarom is de RADAR-PANC studie zo belangrijk: we kunnen beter aantonen wat wel en niet werkt.” Als gevolg van deze internationale aanpak, zijn de onderzoekers in gesprek geraakt met alvleesklierkankercentra in Engeland. “Ze zetten daar nu ook zo’n landelijke databank op als wij hebben. Als dat rond is zullen zij ook deel gaan nemen aan de RADAR-PANC studie. Het geeft extra power om dit samen te doen.”
Het Deltaplan Alvleesklierkanker maakt de RADAR-PANC trial mogelijk. We wachten natuurlijk met smart op de resultaten van het onderzoek. Toch moeten we nog even geduld hebben. “We moeten patiënten een tijd opvolgen om het effect te meten. Maar we hopen binnen afzienbare tijd resultaten te kunnen delen.”
Meer nieuws van artsen/onderzoekers
Onderzoek zorgt voor meer maatwerk in behandeling alvleesklierkanker
Marjolein Lansbergen is onderzoeker in het Amsterdam UMC. Zij doet haar promotieonderzoek aan het PEGASUS-project.25 juli 2024
Weer een stapje vooruit in alvleesklierkankeronderzoek – Voor een sprankeltje hoop
Op vrijdag 8 september is Deesje Doppenberg onder leiding van prof. Marc Besselink (chirurg) en dr. Anna Bruynzeel (radiotherapeut-oncoloog) gepromoveerd met een onderzoek naar nieuwe inzichten in de behandeling van alvleesklierkanker. Het onderzoek bestond uit drie delen.18 oktober 2023
Donatie voor onderzoek naar nieuwe behandeloptie alvleesklierkanker
Onderzoekers in het Maastricht UMC+ gaan op zoek naar een nieuwe behandeloptie voor alvleesklierkanker. Hierbij onderzoeken ze een nieuwe combinatie van chemotherapie en immunotherapie. Op 29 juni is hiervoor in Maastricht een overeenkomst gesloten tussen de Scheuten Foundation en de Maag Lever Darm Stichting, namens het Deltaplan Alvleesklierkanker4 juli 2023